2024_GR_00127 - Toegevoegd agendapunt door raadslid Peter Aerts vanuit Groen-fractie: Maatregelen tot veilig fietsverkeer ter hoogte van het knooppunt Beukenboomstraat – Schalbroekstraat - Ringlaan (motie) - Goedkeuring/Weigering

Vanuit onze fractie is er al langer bezorgdheid over de veiligheid van fietser in de omgeving van de kruispunten van de Beukeboomstraat met de Schalbroekstraat, Meerlestraat, Kerkstraat en Ringlaan. Het is voor fietsers niet altijd duidelijk welke route ze moeten volgen om die zone veilig te passeren. De hoge snelheid van sommige auto’s komende vanuit Meldert maakt het nog gevaarlijker. Voor en na schooluren is er een gemachtigd opzichter die de kinderen veilig houdt. Maar ook buiten deze momenten moeten er fietsers voorbij.

In juni 2021 stelden we nog voor om de veiligheid te verhogen met een waaier aan maatregelen die genomen konden worden: een snelheidsverlaging naar 50km/h; galgpaalverlichting en een aanduiding op de weg van fietssuggestiestroken. Hier werd door het bestuur niet op ingegaan.  Reden die opgegeven werd is dat deze zone een herinrichting ging krijgen. Maar ondertussen zijn we 3 jaar verder. En het gaat nog enkele jaren duren voor de herinrichting een feit is.

Op 20 november 2023 werd de gemeenteraad via een gemeenteraadscommissie geïnformeerd over de plannen voor de riolering en aanleg van fietspaden in de Beukenboomstraat.  Deze presentatie werd ons ter beschikking gesteld.

Dit voorstel bevat zeker een aantal positieve elementen: bv. een betere doorstroming van het verkeer komende van de Ringlaan en een duidelijker traject voor de fietsers.

Wij hadden echter nog een aantal bezorgdheden.

Op 10 januari stelden we schriftelijk enkele eenvoudige vragen over deze plannen die belangrijk zijn voor de veiligheid en het comfort van de fietsers:

1. Kan er een snelheidsbeperking 50km/h in beide richtingen ingesteld worden voor het traject vanop de Ringlaan tot voorbij de aansluiting met de Schalbroekstraat?
2. Kan er een lichtpunt voorzien worden bij de oversteekplaats ter hoogte van de Schalbroekstraat?
3. Kan verduidelijkt worden hoe de aansluiting van het fietspad met de Kerkstraat gemaakt wordt?

Na mijn vraagstelling in de gemeenteraad van juni om een antwoord op deze vragen te krijgen, werd hierover een vergadering met AWV gehouden om het standpunt van AWV te bekomen. Op 19 juli verkregen wij dat antwoord via een e-mail dat dat standpunt weergaf. Samengevat is de inhoud:

1. Een snelheidsbeperking is niet van toepassing omdat het fietspad gescheiden is van de openbare weg (vrijliggend fietspad)
2. Het lichtpunt ter hoogte van de oversteekplaats kan niet geplaatst worden omdat het “in de scoop van het kruispunt ligt en buiten het centrum”.
3. Voor wat betreft de aansluiting van het fietspad met de Kerkstraat werden de principes in een plan geschetst.  De uitwerking volgt later.

Wat betreft de punten 1. en 2.was ik erg verbaasd over de standpunten van AWV.  

Bij verdere navraag en opzoeking kwam ik tot volgende vaststellingen:

1. Snelheidsbeperking

• Het dubbelrichtingsfietspad is niet vrijliggend. De breedte van de schuwstrook tussen rijweg en fietspad moet overal minstens 1,5m bedragen.  Dat is al zeker niet het geval op het stuk van de Ringlaan waar het fietspad aanliggend getekend staat. En het lijkt erop dat dat op de rest van het project ook niet het geval is   Aanliggende fietspaden (of een kleinere schuwstrook) kunnen enkel bij een regime van 50 km/u.
• Deze voorwaarden kan je terugvinden in het vademecum fietsvoorzieningen, pagina 87: “Op wegen of wegsegmenten met een maximumsnelheid hoger dan 50 km/u worden vrijliggende fietspaden aangelegd vanwege de hoge snelheidsverschillen tussen fiets- en gemotoriseerd verkeer. “ en “Bij vrijliggende fietspaden ligt er tussen de rijbaan en het fietspad een niet-overrijdbare tussenstrook van minstens 1,50 m breed.”
• De bocht die zal gemaakt worden om de Beukenboomstraat met de Ringlaan te verbinden heeft een bochtstraal van amper 15 meter.  Voor een regime van 70km/h moet deze bochtstraal minstens 60m te bedragen. (dit volgt uit de tabel op p 75 van het Vademecum Weginfrastructuur Vlaamse Hoofdwegen).  Omgekeerd is het dan zeker geen overdreven maatregel om, bij deze scherpe bocht, de snelheid tot max. 50km/h te  verlagen. En dan kan deze snelheidsverlaging doorgetrokken worden tot voorbij de fietsoversteekplaats ter hoogte van de Schalbroekstraat.
• Van de standaard snelheid 70km/h voor ontsluitingswegen, regionale wegen of Interlokale wegen, kan sowieso afgeweken worden omwille van “punctuele omstandigheden”.   Dit wordt omschreven in het “Afwegingskader Snelheid op gewestwegen”: “Plaatselijk en punctueel kan een lager snelheidsregime gewenst zijn om de verkeersonveiligheid te verlagen. De aanleiding hiervoor kan van diverse aard zijn. De snelheidslimiet geldt in deze gevallen dan ook slechts punctueel of met andere woorden tot op een bepaalde afstand vóór en voorbij het betreffende punt. Enkele voorbeelden kunnen zijn: 
  • Veel (potentiële) oversteekbewegingen door fietsers en/of voetgangers of noodzaak vanuit afwegingskader voetgangersoversteekvoorzieningen.
  • Aanwezigheid van een schoolomgeving;
  • Aanwezigheid van een kunstwerk (brug/tunnel);
  • Natuurgebieden;
  • Stiltegebieden;
  • Locaties die niet voldoen aan de criteria voor vergevingsgezindheid;”

Conclusie : Er zijn voldoende redenen om in deze zone tussen Schalbroekstraat en Ringlaan een snelheidsbeperking in te stellen.  Deze maatregel heeft verder geen invloed op het ontwerp van de weginrichting en zal derhalve ook geen vertragingen veroorzaken.

2. Galgpaalverlichting

• Zwart-gele galgpaalverlichting kan wel degelijk volgens het dienstorder MOW/AWV/2021/14 waar AWV naar verwijst (pagina 17).   Zoals de fietsoversteekplaats op het plan staat, hebben de fietsers geen voorrang.  In dat geval kan een fietsoversteekplaats met “fietslogoverbindingsmarkering” toegepast worden.  Aan deze markering voor fietsoversteekplaatsen wordt door de organisatie “fietsberaad” in haar advies “Fietsoversteekmarkeringen op kruispunten” de voorkeur gegeven omwille van de duidelijkheid die het fietslogo geeft voor zowel fietsers als automobilisten.
• De fietsoversteekplaats ligt op een schoolroute.  Het is dus zeer belangrijk om deze te verlichten.

Conclusie : Punctuele verlichting d.m.v. galgpalen is wenselijk en het dienstorder MOW/AWV/2021/14 sluit dit niet uit, ook niet binnen de scoop van een kruispunt. Deze maatregel heeft verder geen invloed op het ontwerp van de weginrichting en zal derhalve ook geen vertragingen veroorzaken.

Tijdens de infoavond over de herinrichting op 20 augustus waren de verlaagde snelheid en de galgpaalverlichting nog niet opgenomen in de plannen.

Het is, in het teken van de veiligheid van alle fietsers, wenselijk om de snelheidsverlaging en de installatie van punctuele verlichting nog toe te voegen aan de plannen.