De Belgische grondwet (artikel 23) legt de overheid duidelijke verplichtingen op om een menswaardige levensstandaard voor haar burgers te garanderen. Een adequaat inkomen is hiervoor een noodzakelijke voorwaarde. De hoogte hiervan is voor elk gezin verschillend, afhankelijk van hun leef context. Individuele verschillen in behoeften kunnen ervoor zorgen dat er extra financiële noden zijn, zoals extra gezondheidsuitgaven voor zieke gezinsleden.
Een groot deel van de gezinnen en mensen die in armoede belanden, zijn mensen die werken, soms zelfs twee jobs combineren, maar op het einde niet rondkomen. Uitgaven zoals kledij, gezond eten en verwarming zijn geen luxe, maar basis. Iedereen heeft hier recht op. De berekening van een referentiebudget met REMI moet die uitgaven opnieuw mogelijk maken.
Om te bepalen hoeveel financiële steun Lummenaren in nood kunnen krijgen baseren de maatschappelijk werkers van het OCMW zich momenteel echter (opnieuw) op het sociaal vitaal minimum. Dit is het minimale bedrag dat je volgens de overheid nodig hebt om in je levensonderhoud te voorzien. Deze referentiebudgetten zijn jammer genoeg opgemaakt voor typegezinnen op basis van assumpties die in realiteit vaak niet gelden, in het bijzonder niet voor gezinnen in armoede. Het bedrag dat een gezin in een kwetsbare positie minimaal nodig heeft om te participeren, ligt in werkelijkheid dus vaak hoger dan wat de referentiebudgetten illustreren. Zeker voor gezinnen die moeten huren op de private huurmarkt en genoodzaakt zijn over een eigen wagen te beschikken. Laat dit nu net voor de grote meerderheid van de gezinnen in Lummen het geval zijn. Er is een tekort aan sociale woningen waardoor huren op de privémarkt de enige keuze is. Het kan toch niet de bedoeling zijn dat gezinnen vanuit het OCMW de aanmoediging krijgen om dan maar te verhuizen?
De REMI-tool, een wetenschappelijk onderbouwde tool, is hiervoor een oplossing. De tool stelt op maat van ieder gezin vast in welke mate het gezinsinkomen toereikend is om menswaardig te kunnen leven. Via de REMI-tool kunnen maatschappelijk werkers de referentiebudgetten, die worden ontwikkeld voor typegezinnen, aanpassen aan individuele behoefte- en leefsituaties. De belangrijkste meerwaarde van REMI is dat deze maatwerk toelaat én vertrekt van eenvormige criteria voor het in rekening nemen van inkomsten en noodzakelijke uitgaven. Hierdoor worden clientsituaties gelijkwaardig behandeld over OCMW’s en maatschappelijk werkers heen. In kader hiervan tekende OCMW Lummen in 2023 in op een subsidie vanuit de federale overheid rond het gebruik van de REMI-tool (goedgekeurd op RMW 27/03/2023).
Het gebruik van de REMI tool biedt vele voordelen:
Desondanks stellen we ondertussen jammer genoeg vast dat het gebruik van deze tool alweer is stopgezet. Dit terwijl 80% van de Belgische OCMW’s ondertussen de tool actief gebruiken.
De meerwaarde van de REMI tool ten opzichte van het sociaal vitaal minimum is nochtans duidelijk en ook zo wetenschappelijk onderzocht:
Op basis van bovenstaande argumentatie vragen we om het gebruik van de REMI-tool opnieuw te installeren binnen de werking van het OCMW en dit voor alle financiële steunaanvragen.
Gezien de duidelijke voordelen en de wetenschappelijke onderbouwing van de REMI-tool, wordt het gebruik van de REMI-tool opnieuw ingevoerd. Er worden de nodige financiële middelen voorzien.
Jaarlijks wordt de REMI-tool gebruikt als instrument in structurele armoedebestrijding. Dit door een analyse die leidt tot beleidsaanbevelingen.